Θέτετε πολλά “πρέπει” στη ζωή σας

Ένα από τα πιο συχνά προβλήματα είναι να χρησιμοποιείτε συνεχώς τη λέξη “πρέπει”. Αν παρατηρήσετε τον εαυτό σας να επικεντρώνεται στο γιατί εσείς (ή οι άλλοι)  θα “πρέπει” να συμπεριφέρονται με συγκεκριμένο τρόπο, κάντε μία παύση!

Τα πρέπει “δείχνουν” μια γενικότερη ακαμψία ως στάση ζωής ή στοιχείο του χαρακτήρα. Με τα “πρέπει” ακολουθούν οι αυστηροί κανόνες που βάζουμε στον εαυτό μας με συνέπεια να  μειώνεται η εμπειρία της ελευθερίας επιλογών και κινήσεων. Είναι δύσκολο ή και ακατόρθωτο να μην νιώθετε ανησυχία όταν προσπαθείτε να ελέγχετε συνεχώς τον εαυτό σας, τους άλλους, και την κατεύθυνση στην οποία κινούνται τα πράγματα.

Πολωτική σκέψη ή διχοτόμος σκέψη ( μαύρο – άσπρο )

Αυτή η γνωσιακή στρέβλωση διατυπώνεται με πολλούς τρόπους, όπως το “όλα ή τίποτα”, “πάντα ή ποτέ”, “άσπρο ή το μαύρο”. Αλλά όπως και αν εκφράζεται, είναι πολύ συχνό σε στιγμές έντονου άγχους στην καθημερινότητα. Η σκέψη του “όλα ή τίποτα” εμφανίζεται όταν το μυαλό λειτουργεί στα άκρα και δυσκολευόμαστε να βρούμε μια ενδιάμεση λύση.

Αυτή η γνωστική πλάνη είναι πολύ συνηθισμένη σε φιλόδοξα ή τελειομανή άτομα. Αν τα πράγματα δεν γίνουν στο 100% σύμφωνα με τις υψηλές προσδοκίες τους, τότε πρόκειται για μια ολοκληρωτική αποτυχία! Αυτή η στρέβλωση μπορεί να συμβάλλει στα υψηλά επίπεδα στρες και στην εξουθένωση. Για αυτό αν σκέφτεστε πως οτιδήποτε λιγότερο από το “τέλειο” είναι αποτυχία, τότε  δυστυχώς το μόνο που κάνετε είναι να ταΐζετε  το άγχος σας!

Κάνετε προβλέψεις για το μέλλον

Ένας τρόπος με τον οποίο το άγχος σας εξαπατά και σας λέει ψέματα, είναι η ικανότητα να μπορείτε να προβλέψετε το μέλλον και να κάνετε δραματικές υποθέσεις, και αυτό ίσως να αποτελεί ένα «φυσιολογικό τρόπο» με τον οποίο βλέπετε τα πράγματα…

Όταν προβλέπετε το μέλλον σας, σημαίνει ότι υποθέτετε τι σκέφτονται οι άλλοι για εσάς ή τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον. Για παράδειγμα, αν λάβετε ένα σημαντικό email από τον εργοδότη σας που σας ζητά να συναντηθείτε στο τέλος της ημέρας, θα περάσετε μια ημέρα μέσα στην ανησυχία και θα προετοιμάζεστε να σας απολύσει. Όταν το μυαλό δεσμεύετε σε τέτοιες ιστορίες μπορεί να ξοδεύετε χρόνο σε ιστορίες που ίσως να μην πραγματοποιηθούν ποτέ.

Αυτή η γνωστική στρέβλωση ίσως να σας κάνει να νιώθετε ότι έχετε τον έλεγχο για όλα τα πιθανά αποτελέσματα, αλλά είναι πιθανό να σας κάνει να ανησυχείτε περισσότερο. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι δεν μπορείτε να γνωρίζετε τι σκέφτονται οι άλλοι άνθρωποι ( μαγική σκέψη ) ή τι θα συμβεί στη συνέχεια , ώστε να νιώσετε ανακούφιση.

Επιλεκτικό φιλτράρισμα

Το “φιλτράρισμα” είναι μια γενική ονομασία για αυτή τη γνωσιακή στρέβλωση, σημαίνει ότι ελαχιστοποιείτε τα θετικά και μεγαλοποιείτε τα αρνητικά σε κάθε κατάσταση.  Δηλαδή πως θυμόμαστε όλα τα αρνητικά που μας έχουν συμβεί και τα χρησιμοποιούμε για να δικαιολογήσουμε το γιατί θα συνεχίζουν να συμβαίνουν στο μέλλον (π.χ. πάντα θα είμαι μόνος, επειδή όλες οι προηγούμενες σχέσεις μου απέτυχαν). Αν πάλι μπορείτε να θυμηθείτε τα θετικά, συνήθως τα αποδίδετε σε απλή τύχη! (π.χ. πήρα τη δουλειά επειδή ήμουν στο σωστό μέρος στη σωστή στιγμή, δεν είχε να κάνει καθόλου με εμένα). Στην πραγματικότητα, αφενός τα καλά που συμβαίνουν σε εσάς δεν είναι τυχαία και αφετέρου τα κακά δεν είναι ο κανόνας.